Մայրենի (նոյեմբեր)

321. Ըստ տրված տեղեկության, փոքրիկ պատմվածք գրի´ր (այդ մի քանի րոպեն կամ ժամը մանրամասն նկարագրի´ր՝ օվկիանոս, դեպի Հնդկաստան լողացող նավեր, երկարատև ուղևորության համար ուրա՞խ, թե՞ դրանից հոգնած նավաստիներ, նավապետ, թռչուններ և այլն, նրանց զրույցը հորինի´ր):

Կոլումբոսն ինչպե՞ս է Ամերիկան հայտնագործել:

Պատմաբանները դրա հետ կապված հետաքրքիր փաստ են հայտնաբերել: Պարզվում է, որ երբ իսպանական նավերի քարավանն անցնում էր օվկիանոսով, մայրամուտին դեպի հարավ-արևելք թռչող թութակների երամ երևաց: Փորձված վազագնացը հասկացավ, որ թռչունները գիշերելու են գնում, ուրեմն ցամաքը մոտ է: Նավերը փոխեցին ուղղությունը լողալով դեպի Հնդակստան՝ չիմանալով որ հասնելու են Ամերիկա։ Ծովը թեթև ալեկոծում էր։ Նավերը հետևում էին երկրնքում ճախրող թռչունների երամին, որոնք արագորեն սլանում էին դեպի ցամաք՝ գիշերելու։  Նրանք հասան Ամերիկա: 

 322. Սխալ կամ ոչ հարմար գործածված բառերը (ամենաքիչը՝ տասը բառ) գտի´ր և ճշտի´ր:

Բարենցի ծովի Կիլդին կղզում անչափ հետաքրքիր լիճ կա:

Նրա ջուրը հինգ շերտ ունի: Առաջին շերտի՝ հատակի տիղմի վրայի ջուրն այնպիսին է, որ հողին է հավասարեցնում ամեն մի կենդանի շունչ: Այդ պատճառով էլ ջրի այդ շերտում ոչ մի կենդանի էակ չկա:

Երկրորդ շերտը նարնջագույն մանրէներով է ցանկապատած: Այդ մանրէներն այնքան բազում են այդտեղ, որ չեն հրաժարվում, որ ներքևի թունավոր գազը ոտքի ելնի, հասնի երրորդ «հարկ»:

Ջրի երրորդ շերտը բնակեցված է ծովային ձկներով, ոզնիներով ու ուրիշ կենդանիներով, որոնք գոյություն ունեն աղաջրերում:

Չորրորդ «հարկում» ջուրը շատ է աղի ու կյանքի համար պիտանի չէ: Իսկ վերին՝ հինգերորդ շերտում, ջրհորի քաղցրահամ ջուր է: Դա էլ քաղցր ջրերին յուրահատուկ կենդանիների արքայություն է:

Ամենահետաքրքիրն այն է, որ այդ արտասովոր լճի հինգ շերտերը երբեք իրար հետ չեն խառնվում կամ լուծվում։

323. Յուրաքանչյուր բարդ նախադասություն պարզեցրո´ւ՝ նրա մեջ եղած նախադասություններից մեկը հանելով (ուշադի´ր եղիր, որ տեքստը պահպանվի):

 

Հենրի Ռաուլինսոնը Մեծ Բրիտանիայի և Հնդկաստանի միջև երթևեկող անգլիական մի նավում նավաստի էր։ Նրանք ամեն տեսակ տարօրինակ հրաշքներ էին պատմում արևելիք այն երկրների մասին: Այդ պատմություններն շատ տպավորիչ էին: Ծովային ծառայությունը որոշեց այդ գերությունից դուրս պրծնել լայնարձակ աշխարհ:

324. Հարցում արտահայտող բառերի փոխարեն համապատասխան բառ կամ բառակապակցություն (բացահայտիչ) գրի´ր:

Միքայելը՝ (ո՞վ) պարոն Աշոտի տղան, երեկ մեր տանն էր:

Տղան անհամբեր սպասում էր Սևուկի՝ (ինչի՞) շունիկի երևալուն:

Քուռիկ Ջալալին արագ՜ մոտեցավ տիրոջը՝ (ո՞ւմ) իր հին ընկերոջը :

Հրազդանը՝ (ի՞նչը) գետը, Երևանով է անցնում:

Առավոտյան՝ (ե՞րբ) արևածագին, իմացանք ցնցող լուրը:

Պատմությունն իմացանք միայն հաջորդ օրը ՝ (ե՞րբ) երեկոյան:

 

Այդ խորամանկը թաքնվել էր իմ սենյակում՝ (որտե՞ղ) սեղանի տակ:

325. Գրի´ր փոքրիկ պատմություն, որից այսպիսի հետևություն արվի՝

Լավություն արա´, գցի´ր ջուրը, մի օր դուրս կգա:

326. Տրված պարզ նախադասությունները բարդ դարձրո´ւ՝ ավելացնելով փակագծում տրված հարցին պատասխանող նախադասություն:

 

Վագրը ծառի ետևից մռնչաց, քան որ որսորդի գնդակը հպվեց նրան: (ի՞նչ պատճառով)

Նավակը մյուս ափին էր կանգնած, քանի որ ջրի հոսանքը տարել էր այնտեղ: (ի՞նչ պատճառով)

Ինքն էլ իր ասածին չի հավատում, քանի որ դա անհեթեթություն է: (ինչո՞ւ)

 

Մինչև կյանքի վերջը ծիծաղելու է վրադ, քանի որ նա քեզ չի հարգում: (ինչո՞ւ)

328. Որտեղ անհրաժեշտ է՝ ը գրի´ր.

 

անակնկալ, անըմբռնելի, օրստօրե, ակընթարթ, անընդմեջ, լուսնկա, մթնկա, համընդհանուր, մերթընդմերթ, անընթեռնելի, ակնհայտ, անընդհատ, անհյուրընկալ, սրընթաց:

329. Դառնալ բազմիմաստ բառը նախադասությունների մեջ գործածի´ր քեզ հայտնի բոլոր իմաստներով:

Եղբայրս  որոշել է դառնալ տիեզետագնաց։

Տուն հասնելուն պես տղան ետ դառավ և գռկեց նռան։

Սառույցը հալվեց և ջուր դարձավ:

Տղամարդն իր ասածից չի դառնա:

Այժմ դառնանք գարնանացանի հարցին: 

330. Փակագծերում տրված բայերը պահանջված ձևով գրի´ր, Ա և Բ տեքստերում բայի ժամանակները համեմատի´ր:

 

Ա. Գերմանիայի դպրոցներում կատարված ուսումնասիրություններից պարզվեց, որ քաղաքի երեխաները գյուղական կյանքի մասին ոչ մի պատկերացում չունեն:

Օրինակ, նրանցից շատերը կարծում են, որ կաթը ֆաբրիկայում պատրաստվել:

Կրթության նախարարությունը, դրությունը շտկելու նպատակով, պահանջել է, որ բոլոր քաղաքների կենդանաբանական այգիներում կովեր ցուցադրվեն և օրվա մեջ երեք անգամ կազմակերպեն նրանց կիթը:

Բ. Գերմանիայի դպրոցներում կատարված ուսումնասիրություններից պարզվել էր, որ քաղաքի երեխաները գյուղական կյանքի մասին ոչ մի պատկերացում չունեին:

Օրինակ, նրանցից շատերը կարծել են, որ կաթը ֆաբրիկայում պատրաստվել:

Կրթության նախարարությունը, դրությունը շտկելու նպատակով, պահանջել էր, որ բոլոր քաղաքների կենդանաբանական այգիներում կովեր ցուցադրվեին և օրվա մեջ երեք անգամ կազմակերպվեին նրանց կիթը:

331. Նախադասություններով ցո´ւյց տուր, թե ի´նչ կարող են նշանակել այս բառերը.

կարգին, կուրանա, աղոտ, դուրս եկավ:

Նա կարգին վախեցավ։(Բավականաչափ)

Տղամարդը կուրացավ երկար արչևին  այելով։(Տեսողական)

Ես աղոտ եմ հիշում կատարվածը։ (վատ հիշել)

Նա դուրս եկավ սենյակից։ (լքել)

332. Տրված բառերի բոլոր հոմանիշները գրի´ր՝ ըստ իմաստների սաստկության:

Օրինակ՝ կռվել – գզվել, վիճել, գժտվել, ընդհարվել, իրար ուտել, պատերազմել:

Քամի- հով, զեփյուռ, պարզեղ (մեղմ), սյուք, hողմ,  մրրիկ, պտուտահողմ, Փոթորիկ

ձայն-hնչյուն, գոչյուն, ծպտուն, աղաղակ, ճիչ, կանչ, կանչյուն, վանգյուն, 

վախ-Երկյուղ, սարսափ, զարհուրանք, սոսկում, ահ, ահուդող, ահասարսափ, ահաբեկություն

գեղեցիկ-Սիրուն, գեղանի, գեղեցկուհի, սիրունիկ, գողտրիկ, գեղազանակ, գեղեցկահայաց, քաջակերպ, գեղագունակ, 

333. Փակագծում նախադասություն գրի´ր, որ՝

ա) լրացուցիչ տեղեկություն հայտնի,

բ) վերաբերմունք արտահայտի:

«Շունն ու կատուն» մի հետաքրքիր պատմվածք է, որը Հ. Թումանյանն է գրել:

Ընկերը, որ հաըտնի է իր գեղեցիկ ձայնով դռան ճեղքից երբեմն ներս էր մտցնում գլուխը:

Ժպտալով հեռացավ պատուհանից, որը բացված էր ու սառը օդ էր ներմուծում, ու նորից ձեռքն առավ գիրքը:

 

«Շունն ու կատուն» մի հրաշալի հեքիաթ է Հ. Թումանյանն է գրել:

Ընկերը, ում նա շատ հավատարիմ էր, դռան ճեղքից երբեմն ներս էր մտցնում գլուխը:

Ժպտալով հեռացավ պատուհանից , տխրեց, ու նորից ձեռքն առավ գիրքը:

 334. Սխալները գտի´ր և ճշտի´ր:

Օրվա մեջ քսան ծխախոտներ ծխողն ամեն տարի ավելի քան հարյուր տասնյոթ հազար քառակուսի սանտիմետր թուղթ ծուխ ու մոխիր է դարձնում: Այդքան թուղթը բավական է երեք հարյուր էջ ունեցող մի գիրք հրապարակելու համար:

Մի անգամ տասնվեց տղաներ բաժանվեցին երկու խմբի:

Իրար ետևից յոթանասունհինգ բառ թելադրվեց:

Այդ բժշկի երեսունհինգ վիրահատություններն էլ հաջող են անցել:

Հիսունչորս հոյակապ նկարներով այդ գիրքը շատ հին էր:

Երգիչներից յուրաքանչյուրը հինգական երգ կատարեց:

Դրածդ ակնոցը քեզ սազում է։

335. Կետերի փոխարեն մի այնպիսի արմատ գրի´ր, որ երկու բառ կազմի և´ նախածանցի հետ, և´ վերջածանցի:

Ընդհանուր … հանրորդ, ընդառաջ … առաջնային, ստորագրել … գրիչ, հակաբեռ … բեռիկ, դժգույն … գունեղեղ, արտացոլում … ցոլայինային, տարամերժ … մերժելի, համապատասխան … պատասխանել:

336. Բառակապակցություններ կազմի´ր՝ հարցում արտահայտող բառերը գոյականներով փոխարինելով:

Պատրաստ լինել՝ կռիվին, հաշտությանը, ձեռք մեկնելուն, փոխելուն, քննարկելուն, դիմագրավելուն (ինչի՞(ն)):

Պատրաստվել՝կռիվին, հաշտությանը, ձեռք մեկնելուն, փոխելուն, քննարկելուն, դիմագրավելուն ինչի՞(ն):

Կռիվ, հաշտություն, ձեռք մեկնել, փոխել, քննարկել, դիմագրավել (կարող ես շարունակել):

 

338. Տրված պարզ նախադասությունները բարդացրո´ւ՝ ավելացնելով փակագծում տրված հարցին պատասխանող նախադասություն:

Ջրհորից սառը ջուր կհանենք, եթե տան ջուրը ավարտվի: (ո՞ր դեպքում)

Կարո՞ղ եմ փրկել այս փոքրիկին, եթե միայն նա ինձ հետ ապրի: (ո՞ր դեպքում, կամ ի՞նչ պայմանով)

Մարդկանց ու գազանիկների մեր բանակին հյուրընկալելը,առանց գումար, իրոք, հերոսություն կարելի էր համարել: (ի՞նչ պայմանով, ո՞ր դեպքում)

Կետորսական նավերի մի խումբ վերջերս ժամանեց, որպեսզի ապահովի իր կարիքները: (ինչո՞ւ, ինչի՞ համար)